Θέμα: Αυτή είναι η Ευρώπη – Συζήτηση με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κυριάκο Μητσοτάκη
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας:
Κυρία Πρόεδρε, κύριε πρωθυπουργέ,
σας ευχαριστούμε θερμά για την παρουσία σας. Από την πλευρά μου, ως νέος Έλληνας που μου δίνεται το βήμα, θα ήθελα να αναφερθώ στο συγκεκριμένο πρόβλημα του brain drain, ένα φαινόμενο φυγής νέων επιστημόνων στο εξωτερικό για εύρεση εργασίας και ένα καλύτερο μέλλον, με βεβαίως αρνητικότατα αποτελέσματα για τον τόπο μας.
Έχοντας ολοκληρώσει πρόσφατα τις σπουδές μου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, διαπίστωσα πως η φυγή στο εξωτερικό αποτελεί ελκυστική επιλογή για 8 στους 10 συναδέλφους μου. Ενδεικτικά, κατά την οκταετία 2008 με 2016 υπολογίζεται ότι έφυγαν περίπου μισό εκατομμύριο νέοι Έλληνες φοιτητές και απόφοιτοι με κόστος περίπου 15 δισ. ευρώ, όπως αναφέρει η Εθνική Ανώτατη Αρχή Εκπαίδευσης.
Πού οφείλεται όμως; Πρώτον, στην ανεργία. Με βάση την μηνιαία έρευνα της Eurostat, η Ελλάδα είναι πρώτη στην ανεργία των νέων με ποσοστό που ξεπερνά το 30%. Είμαστε στις τελευταίες θέσεις των χωρών του ΟΟΣΑ στην απασχόληση νέων αποφοίτων ηλικίας 25-34 ετών, απέχοντας δεκατέσσερις ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο. Δεύτερον, οι χαμηλοί μισθοί καθιστούν δύσκολο τον βιοπορισμό. Δυστυχώς, συχνά οι νέοι Έλληνες για να παραμείνουν στη χώρα μας αναγκάζονται να κάνουν κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που σπούδασαν.
Βεβαίως, η παιδεία δεν είναι δωρεάν. Το κόστος για το ελληνικό κράτος υπολογίζεται σε 33.000 ευρώ ανά απόφοιτο, όμως τελικά αξιοποιούνται από μια άλλη χώρα. Μπορούμε να καταλάβουμε πως η Ελλάδα από αυτή την κατάσταση βγαίνει μόνο ζημιωμένη. Αναγκάζονται οι νέοι μας, λοιπόν, να φύγουν από την Ελλάδα για να βρουν μια εργασία καλά πληρωμένη και πάνω σε αυτό που ξέρουν και σε αυτό που σπούδασαν.
Τα πανεπιστήμια, λοιπόν, δεν έχουν διασυνδεθεί επαρκώς στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την αγορά εργασίας. Δεν υπάρχει αυτό που ονομάζουμε οικοσύστημα που οδηγεί τον νέο να επιχειρήσει και να καινοτομήσει και, κυρίως, να χρησιμοποιήσει τις γνώσεις του. Όπως γνωρίζουμε, όμως, η εργασία μπορεί να κάνει τους νέους μας πραγματικά ανεξάρτητους ώστε να θέλουν να παραμείνουν στην Ελλάδα —να μην είναι πελάτες, αλλά πολίτες— και, βεβαίως, να μπορούν να δημιουργήσουν οικογένεια, ώστε να αντιμετωπίσουμε το τεράστιο πρόβλημα του δημογραφικού.
Εκτός, λοιπόν, από τη μη αξιοποίηση των εξεχόντων επιστημόνων μας, οφείλουμε να εξετάσουμε και ένα επιγενόμενο πρόβλημα. Αυτό δεν είναι άλλο από το δημογραφικό. Θυμίζω ότι, πλέον, σε κάθε δύο ενήλικους Έλληνες αντιστοιχούν περίπου 1,2 παιδιά, ενώ χρειαζόμαστε περισσότερα από 2 για να διατηρηθούμε ως έθνος. Το έθνος μας, όμως, σβήνει και η ελληνική οικογένεια χάνεται. Οι νέοι μας, λαμπρά μυαλά, εξαίρετοι επιστήμονες και απαραίτητοι για τη χώρα μας, πρέπει να γυρίσουν πίσω. Βλέπουμε συχνά στις ειδήσεις νέους Έλληνες να καινοτομούν, να επιχειρούν και να διαπρέπουν σε ξένες χώρες, αλλά απορούμε γιατί δεν γίνεται αυτό στην Ελλάδα.
Στις προεκλογικές σας ομιλίες αναφερθήκατε εκτενώς στην αντιμετώπιση του brain drain. Μετεκλογικά, ορίσατε τη ρίζα του προβλήματος στα πανεπιστήμια, και στην πραγματικότητα έγιναν ελάχιστα πράγματα. Θέλω, λοιπόν, να σας θέσω δύο βασικά ερωτήματα για το συγκεκριμένο ζήτημα: πρώτον, αν μπορεί η Ελλάδα να φέρει πίσω ξανά όλους αυτούς τους Έλληνες που έφυγαν την τελευταία δεκαετία της κρίσης και, δεύτερον, πώς σχεδιάζετε να αντιστρέψετε το συγκεκριμένο φαινόμενο.